伊朗染布,拥有千年传承的艺术
伊朗染布工艺دارایی بافی(Ikat)具有千年的历史,代表着传统波斯文化。该技术是用一种面料染色, 在伊朗该工艺دارایی بافی(Ikat)称为Darayee。现在普及伊朗各地,其中亚兹德染布车间别具特色。在亚兹德,该艺术非常流行和时尚,其图案遍及桌布、手提袋、服饰、围巾等装饰,深受各界人们的喜爱。(文中照片系亚兹德的染布车间)
在中国元代,元政府在杭州设立丝织局是从事织布和染布等技术,生产来自波斯地区丝织品为蒙古贵族服务,其词汇用波斯语音译称呼,例如“纳失失”、“撒答剌欺”、“速夫”。该局由当时入华的波斯人经营。在明代波斯语著作《回回馆译语》中记录这些词汇的汉译名和波斯语原名,包括波斯染布工艺,表明该技术于元代传入中国。在今天中国回族继承染布技术。
دارایی بافی از جمله هنرهای دستی است که در کشور تنها در شهر یزد وجود داشته و اکنون دیگر به فراموشی سپرده شده و به سختی میتوان در دل کوچه و بازار شهر تاریخی یزد نشانی از آن یافت.
دارایی بافی بافت نوعی پارچه، با در هم تنیدن تار و پودهایی از جنس نخ و ابریشم است که الیاف آن قبل از بافت با شیوه گره زدن، رنگرزی شده است. برای رنگرزی نیز از رنگ نیل برای رنگ آبی، روناس و قرمز دانه برای رنگ قرمز، پوست درخت یا گل برای رنگ زرد، مواد معدنی و خاکی گوناگون برای رنگ سیاه استفاده میشود.
این هنر در شهر یزد در گذشته بسیار رواج داشته و برای رومیزی و روتختی از آن استفاده میشد و نقوش آن به شکل هندسی بود.
این نوع بافت را به باور عامه مردم به این دلیل دارایی میخوانند که تنها قشر ثروتمند جامعه توان خرید آن را داشت و در قدیم جزئی از جهیزیه عروس و از وسایل ارزشمند سرمایه ای به شمار می رفت.از دارایی برای رومیزی، رولحافی، رو تختی، تزئین لباس، روسری، بقچه، کیف و کوله و حتی مانتو نیز استفاده می شود که البته برای بافت آن به مهارت خاصی نیاز دارد.
از جمله طرح و نقش های دارایی بافی طرح تک گل، چهارگل و چهارخانه است که در قدیم در کارگاه های بزرگ بافته می شد و امروز تنها دو کارگاه در استان به این هنر ارزشمند مشغول هستند.