波斯诗人萨迪《果园》连载4

波斯诗人萨迪作品《果园》第一章,连载4
当一群箭在弦上的强盗围住一个商人,
听那商人的话讲得涵义多深。
چه خوش گفت بازارگانی اسیر
چو گردش گرفتند دزدان به تیر
若一群商人肆虐逞凶霸道横行,
他们才不论面前是群女人还是兵丁。
چو مردانگی آید از رهزنان
چه مردان لشکر، چه خیل زنان
国王如若刺伤了客商的心,
无异于关闭了军民的幸福之门。
شهنشه که بازارگان را بخست
در خیر بر شهر و لشکر ببست
如果一个国家的恶劣名声四远传播,
有心的客商谁愿从那里经过?
کی آن جا دگر هوشمندان روند
چو آوازهٔ رسم بد بشنوند؟
你应行善并获得美好的名声,
对过往客商应尽地主之情。
نکو بایدت نام و نیکی قبول
نکو دار بازارگان و رسول
应尽心款待远道的高贵客商,
他们会把你的美誉远播四方。
بزرگان مسافر به جان پرورند
که نام نکویی به عالم برند
远道客人在哪国遭受欺凌,
那个国家定然会陷入困境。
تبه گردد آن مملکت عن قریب
کز او خاطر آزرده آید غریب
款待远方来客要真诚热情,
他们会向四方传扬你的美名。
غریب آشنا باش و سیاح دوست
که سیاح جلاب نام نکوست
扶危济困照料远道而来的旅人,
但对他们会害国家也应存有戒心。
نکو دار ضیف و مسافر عزیز
وز آسیبشان بر حذر باش نیز
对异乡人心存警惕并不为过,
敌人往往装作朋友表面亲热。
ز بیگانه پرهیز کردن نکوست
که دشمن توان بود در زی دوست
若有外乡人在国中兴风作浪,
不必追究严惩,只把他赶到远方。
غریبی که پر فتنه باشد سرش
میازار و بیرون کن از کشورش
你不必与这种人结冤为仇,
乖戾的性情就是他自己的对头。
تو گر خشم بر وی نگیری رواست
که خود خوی بد دشمنش در قفاست
如若他是法尔西人,在法尔西长大,
你则不应把他赶到萨纳、斯拉夫和罗马。
وگر پارسی باشدش زاد و بوم
به صنعاش مفرست و سقلاب و روم
你在国内就应把他就地正法,
既是祸水就不应向别处泼洒。
هم آن جا امانش مده تا به چاشت
نشاید بلا بر دگر کس گماشت
否则你的国家会被指为不详之地,
百姓种出现了卑劣之徒危害乡里。
که گویند برگشته باد آن زمین
کز او مردم آیند بیرون چنین
要关心与尊重你身边的旧臣,
亲手培养的臣子不易变心。
قدیمان خود را بیفزای قدر
که هرگز نیاید ز پرورده غدر
当一人一生为你效力如今老朽,
他常年的俸禄不应抛到脑后。
چو خدمتگزاریت گردد کهن
حق سالیانش فرامش مکن
当他年事已高再也无法效力,
你应感念旧功对他赏赐接济。
گر او را هرم دست خدمت ببست
تو را بر کرم همچنان دست هست
我听说霍斯陆勾销了沙浦尔的薪俸,
沙浦尔尚能忍耐不出一声。
شنیدم که شاپور دم در کشید
چو خسرو به رسمش قلم در کشید
但当他实在一筹莫展无法谋生,
他便写信给国王倾诉衷情。
چو شد حالش از بینوایی تباه
نبشت این حکایت به نزدیک شاه
我青春年华完全对你奉献,
如何老迈年高因何把我驱赶。
چو بذل تو کردم جوانی خویش
به هنگام پیری مرانم ز پیش