语言·翻译Élivágar

巴尔德之梦

2018-11-12  本文已影响14人  令狐顷雅

Baldrs draumar 巴尔德之梦

令狐顷雅 翻译并注释
未竟允许,禁止转载

此译本是来自手稿AM 748 I 4to的Baldrs draumar与来自其他手稿的Vegtamskvida的拼合版,以Baldrs draumar为骨架,Vegtamskvida作为补充。
这两首标题不同的诗应该是同一首诗的不同版本,只是其中Baldrs draumar缺少了Vegtamskvida中的某些章节。

此诗是对照多种英译版并在古诺斯语词典帮助下翻译而成,幸而古诺斯语与英语同属日耳曼语族,否则我也没有勇气翻译它。
译文当以忠实于原文为第一守则,并努力贯彻之。
我会继续翻译Edda,并挑选部分较短的诗发到简书。

[]中部分来自Vegtamskvida


1.

Senn váru æsir allir á þingi
ok ásynjur alla á máli,
ok um þat réðu ríkir tívar,
hví væri Baldri ballir draumar.
很快,阿萨们都聚集在庭会上了
阿萨妮们也都来到了大会上
于是,强大的诸神开始讨论,
巴尔德缘何做此凶梦。

[a. ]

Mjök var hapti höfugr blundr
heillir í svefni horfnar sýndust;
spurðu jólnar spar framvísar,
ef þat myndi angrs vita.
巴尔德备受这噩梦的折磨,
他的吉梦似已离开,
智慧的众神向未来卜问
这是否是灾难到来的先兆。

[b. ]

Fréttir sögðu, at feigr væri
Ullar sefi einna þekkastr;
fékk þat angrs Frigg ok Sváfni,
rögnum öðrum: ráð sér festu.
回答说:
注定的灭亡就要降临到
乌勒尔的亲族与友朋身上
这引起弗丽嘉和Svafnir[1]的悲伤,
也震动了其他掌权者,于是他们作了决定。

[c. ]

Út skyldi senda allar vættir
griða at beiða, granda ei Baldri;
vann alls konar eið at vægja,
Frigg tók allar Festar ok soeri.
他们请求所有族类
向他们保证,不会去伤害巴尔德,
万事万物因为同情都发了誓,
弗丽嘉接受了全部的誓言与契约。

[d. ]

Valföðr uggir, van sé tekit,
hamingjur ætlar horfnar mundu;
æsi kallar, afráðs krefr;
málstefnu at mart of roeðist.
英灵之父担心会有什么疏漏,
他认为[众神的]Hamingja[2]可能消失了
阿萨全族被他召集,一同商议;
慎重地思考,想出了许多方案。

2.

Upp reis Óðinn, alda gautr[3],
ok hann á Sleipni söðul um lagði;
reið hann niðr þaðan niflheljar til;
mætti hann hvelpi, þeim er ór helju kom.
年老的天父奥丁起身
为Sleipnir[4]备好马鞍,
他骑着它降至Niflhel,
遇到了来自Hel的猎犬 。

3.

Sá var blóðugr um brjóst framan
[leit í norðr, lagði á stafi,
froeði tók þylja, frétta beiddi,]
ok galdrs[5] föður gól um lengi;
fram reið Óðinn, foldvegr dunði;
hann kom at hávu Heljar ranni.
鲜血沾满了它的胸口,
[也沾到了他的喉咙与下颌,
它张开大嘴咆哮,]
对着咒歌之父狂吠良久;
奥丁继续前行,大地隆隆作响,
他来到了海拉高高的厅堂中。

4.

Þá reið Óðinn fyrir austan dyrr,
þar er hann vissi völu[6] leiði;
nam hann vittugri valgaldr kveða,
[leit í norðr, lagði á stafi,
froeði tók þylja, frétta beiddi,]
unz nauðig reis, nás orð um kvað:
接着奥丁骑马向东门,
他知道那是伐拉的坟墓所在,
这个巫师开始吟唱valgaldr[7]
[面向北方,使用了强大的符文,
念出这个咒语,将答案探寻,]
直至她不得不站起,应要求而开口:

5.

“Hvat er manna þat mér ókunnra,
er mér hefir aukit erfitt sinni?
Var ek snivin snævi ok slegin regni
drifin döggu, dauð var ek lengi.”
伐拉:
“这个我不认识的人是谁,
为什么要去增加我的痛苦?
我被雪压,被雨蚀,
被露浸,我都死去太久了。”

6.

“Vegtamr ek heiti, sonr em ek Valtams;
segðu mér ór helju, ek mun ór heimi:
Hveim eru bekkir baugum sánir
flet fagrlig flóuð gulli?”
奥丁:
“我名叫Vegtamr[8],是Valtamr[9]之子,
从人间来,来打听冥界的事:
这是为了谁,在座席上遍撒指环
在房间满铺黄金?”

7.

“Hér stendr Baldri of brugginn mjöðr,
skírar veigar, liggr skjöldr yfir,
en ásmegir í ofvæni;
nauðug sagðak, nú mun ek þegja.”
伐拉:
“这里摆着为巴尔德而酿的蜜酒,
美酒之上有盾牌高悬,
但阿萨神族的子孙将陷入绝望之中;
你命我讲的我已说完,现在我该沉默了。”

8.

“Þegjattu, völva, þik vil ek fregna,
unz alkunna, vil ek enn vita:
Hverr mun Baldri at bana verða
ok Óðins son aldri ræna?”
奥丁:
“伐拉,你现在不能沉默,我将继续询问,
直到我知道了我想知道的一切:
谁将是巴尔德的灾星
并夺走奥丁之子的生命?”

9.

“Höðr berr hávan hróðrbaðm þinig,
hann mun Baldri at bana verða
ok Óðins son aldri ræna;
nauðug sagðak, nú mun ek þegja.”
伐拉:
“霍德尔将执起那臭名昭著的高枝,
他将是巴尔德的灾星
并夺走奥丁之子的生命;
你命我讲的我已说完,现在我该沉默了。”

10.

“Þegjattu, völva, þik vil ek fregna,
unz alkunna, vil ek enn vita:
Hverr mun heift Heði hefnt of vinna
eða Baldrs bana á bál vega?”
奥丁:
“伐拉,你现在不能沉默,我将继续询问,
直到我知道了我想知道的一切:
谁将向霍德尔复仇
将巴尔德的灾星送去火葬堆?”

11.

“Rindr berr Vála í vestrsölum,
sá mun Óðins sonr einnættr vega:
hönd um þvær né höfuð kembir,
áðr á bál um berr Baldrs andskota;
nauðug sagðak, nú mun ek þegja.”
伐拉:
“承载着瓦利的的壳[10]在西厅,
这位奥丁之子一冬大时会手刃仇敌:
他既不洗手,也不梳头,
直到他将杀死巴尔德的凶手带入火葬堆;
你命我讲的我已说完,现在我该沉默了。

12.

“Þegjattu, völva, þik vil ek fregna,
unz alkunna, vil ek enn vita:
Hverjar ro þær meyjar, er at muni gráta
ok á himin verpa halsa skautum?”
[seg þú þat eina! sefrattu fyrri.]
奥丁:
“伐拉,你现在不能沉默,我将继续询问,
直到我知道了我想知道的一切:
哪些人会是那些应该哭泣
并把颈纱扔向天空的少女?[11]
[告诉我!在这前不要睡去。]”

13.

“Ertattu Vegtamr, sem ek hugða,
heldr ertu Óðinn, aldinn gautr.”
“Ertattu völva né vís kona,
heldr ertu þriggja þursa móðir.”
伐拉:
“正如我想的,你不是Vegtamr,
你是奥丁,那年老的天父。”
奥丁:
“你也不是伐拉,也不是女智者,
而是那三位巨人[12]的母亲。”

14.

“Heim ríð þú, Óðinn, ok ver hróðigr,
svá komir manna meir aftr á vit,
er lauss Loki líðr ór böndum
ok ragna rök rjúfendr koma.”
伐拉:
“骑马回家吧,奥丁,你成功了,
但再也不会有人能来此呼唤我了,
洛基就要从锁链中逃脱
毁灭一切的诸神黄昏就要到来!”


  1. 奥丁的一个名字,意为〈使人入睡者〉

  2. 北欧体系中的守护灵。

  3. Gautr,一个与哥特人有关的尊称,可能用以指称某位哥特人的祖先神,这里是奥丁的名字之一,暂译为〈天父〉。

  4. 八足天天,洛基之子,奥丁的坐骑。其名Sleipnir意为〈滑行者〉。

  5. galdr,咒歌,北欧魔法的一种,可以理解为北欧魔法中的咒语。

  6. völu,也拼作völva,北欧宗教中的女先知,作职业讲。

  7. valgaldr,〈被杀者的咒歌〉,唤醒被杀者的咒语。【话说,是谁杀了伐拉,还是干脆是装死?】

  8. Vegtamr,〈流浪者,或驯服道路的人〉〈制备上路〉

  9. Valtamr,〈驯服被杀者的人〉或〈准备杀戮〉

  10. 话说这壳(Rindr)是什么?

  11. 暂不清楚指的是谁。

  12. 应为诺伦三姐妹。

上一篇下一篇

猜你喜欢

热点阅读